Kryeministri Edi Rama deklaroi sot se “është koha për të projektuar të ardhmen përtej luftës duke kërkuar së bashku nga BE që të na përfshijë gjithnjë e më shumë në të gjithë përpjekjen e organizuar për t’i rezistuar goditjes së madhe të rritjes së çmimit të energjisë elektrike dhe inflacionit të luftës”.
Në mbledhjen e përbashkët të dy qeverive, Shqipëri- Maqedoni e Veriut që po mbahet në Shkup, Rama theksoi se duhet të ndërtohet një plan i përbashkët që të krijojë mundësinë të shohim përtej kësaj faze të vështirë e të zymtë, por jo të pambarimtë.
Nuk kemi nevojë të presim fundin e luftës për të projektuar të ardhmen përtej saj”, tha Rama.
Sipas tij, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut kanë bërë një farë përgatitje duke u përpjekur të projektohen në të ardhmen jo thjesht në mënyrë individuale si shtete më vete, por edhe në mënyrë kolektive si vende të të njëjtës zonë gjeografike dhe gjeopolitike, si në aspektin e Ballkanit Perëndimor si rajoni ynë dhe të BE-së, si destinacioni ynë.
“‘Ballkani i hapur’ na ka dhënë shumë mundësi të reja për të parë përtej të djeshmes, për të kuptuar si mund ta kapërcejmë të sotmen dhe për të projektuar një të ardhme që të rrisë në maksimum aftësitë e vendeve tona që të përfitojnë në një hapësirë më të madhe se hapësira jonë e përveçme gjeografike. Kemi parë rezultatet e marrëveshjeve në kuadër të ‘Ballkanit të hapur’. Vazhdojmë të jemi mbështetës të palëkundur edhe të procesit të Berlinit duke pasur aftësi t’i shohim bashkë këto nisma si pjesë të njëra-tjetrës dhe jo përjashtuese të njëra-tjetrës”, tha Rama.
Kryeministri i Republikës së Maqedonisë së Veriut, Dimitar Kovaçevski deklaroi sot se “marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut nuk kanë qenë më të mira se sot. Jemi shembull si dy fqinjë mund të bashkëpunojnë dhe të tejkalojnë në mënyrë të suksesshme krizat aktuale të situatës globale”.
Në fjalën e tij në mbledhjen e përbashkët në Shkup mes qeverisë së Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, Kovaçevski theksoi se “më 19 korrik të dy në emër të qytetarëve të vendit tonë kishim nderin të nisim negociatat për integrimin në Bashkimin Evropian. Ju kolegë të respektuar nga Shqipëria treguat miqësi të vërtetë, përkrahje të padyshimtë në rrugën tonë evropiane dhe gjatë anëtarësimit në NATO”.
“Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria janë shembulli i vërtetë për mënyrën si ndërtohen marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë. Kemi vendosur shtylla të fuqishme edhe për autostrada që lidhin fizikisht vendet dhe popujt tona. Dy qeveritë jemi në rrugën e fuqizimit dhe besimin e plotë në vlerat evropiane. Sot Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut janë bashkërisht në rrugën evropiane. Republika e Maqedonisë së Veriut u vendos në mënyrë të qartë në linjën e politikës së jashtme të Bashkimit Evropian në raport me luftën në Ukrainë këtë e bëri edhe Shqipëria Ne qëndrojmë bashkë në anën e paqes në botë dhe ruajtjen e stabilitetit të rajonit me interes të përbashkët që të pengojmë përpjekjet e palëve të treta për qëllimet e tyre qe të fusin Ballkanin në skenarë që rrezikojnë përfitimet demokratike për të cilat punuam”, nënvizoi Kovaçevski.
Sipas tij, integrimi euroatlantik është i rëndësisë së veçantë për ekonominë dhe standardin jetësor.
“BE më në fund e kuptoi se edhe interesi i saj strategjik është që Ballkani të jetë pjesë e Evropës”, tha Kovaçeksi.
Kryeministri Kovaçekvski u shpreh se “me anëtarësimin në BE do sigurojmë jetë cilësore. Sot Republika e Maqedonisë së Veriut dallohet si model i suksesshëm për të ndërtuar ura me fqinjët, Evropën dhe botën. Si i filluam bashkërisht negociatat kemi mundësi të shkojmë deri në fund bashkë, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria. Me anëtarësimin në BE do sigurojmë jetë cilësore”.
“Njohja nga Evropa ishte shumë e rëndësishme, negociatat ishin të mundimshme dhe të vështira, por arritëm t’i ruajmë pozitat tona dhe të arrijmë atë për të cilën luftuam. Duhet ta ruajmë gjuhën maqedonase dhe ta ngremë në të njëjtin nivel me gjuhët e tjera të BE-së”, tha ai.
LISTA:
1. Memorandum e Bashkëpunimi midis Ministrisë së Ekonomisë e Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe Ministrit të Shtetit për Mbrojtjen e Sipërmarrjes të Republikës së Shqipërisë
Objektivat kryesore synojnë avancimin e konkurrueshmërisë kombëtare dhe rajonale përmes rritjes dhe afirmimit të sipërmarrjes dhe përmirësimit të konkurrueshmërisë të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme (NVM), si edhe zhvillimin e kapaciteteve administrative për zbatimin e Strategjive të të dyja palëve. Për më tepër, synohet sigurimi i mbështetjes dhe bashkëpunimit për të mundësuar qasje në asistencën financiare ndërkombëtare në mbështetje të StartUp-eve, zhvillimit të aftësive sipërmarrëse, investimeve, digjitalizimit dhe bashkëpunimit rajonal.
Disa pika të përbashkëta bashkëpunimi përfshinë organizimin e aktiviteteve si konferenca, forume, samite me pjesëmarrjen e ekspertëve dhe punonjesëve nga të dyja palët si edhe hartimin e projekteve, ndarjen e provojës dhe njohurive mbi zhvillimin e akteve strategjike dhe shkembimet e eksperjencave të fituara nga trajnimet dhe ndërveprimet e përbashkëta.
2. Marrëveshje bashkëpunimi ndërmjet Ministrisë së Kulturës të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Kulturës të Republikës së Maqedonisë së Veriut për rikthimin e ikonave të trafikuara ne vendin e tyre të origjinës.
Projektakti i propozuar parashikon miratimin në parim të “Projektmarrëveshjes së Bashkëpunimit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Maqedonisë së Veriut për rikthimin e Ikonave të trafikuara në vendin e tyre të Origjinës”, me objekt rikthimin e 20 (njëzet) ikonave, ne vendin e tyre të origjinës të cilat gjenden të sekuestruara në territorin e Republikës së Shqipërisë, si dhe në zbatim të detyrimeve të përcaktuara të Konventës së UNESCO-s 1970.
Nëpërmjet kësaj marrëveshjeje, Republika e Shqipërisë nëpërmjet Ministrisë së Kulturës do të ndjekë të gjitha procedurat e rikthimit dhe transferimit të objekteve në vendin e origjinës nëpërmjet Institutit Kombëtar të Regjistrimit të Trashëgimisë Kulturore, në zbatim të konventës UNESCOs të 14 Nëntorit 1970.
3. Marrëveshje ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut për krijimin e task forcave të përbashkëta në fushën e sigurisë
Kjo Marrëveshje është propozuar nga pala Maqedonase dhe synon të përmirësojë bashkëpunimin ndërmjet palëve në fushën e sigurisë. Objektiv i kësaj Marrëveshjeje do të jetë krijimi i bashkëpunimit të drejtpërdrejtë ndërmjet autoriteteve kompetente të Palëve dhe Task Forcave të tyre, për të shqyrtuar taktikat, përgatitjet dhe kohën për zgjidhjen e çështjeve që dalin gjatë bashkëpunimit të ndërsjellë, si dhe për të vendosur kur dhe si të ndërmerren veprime në territoret e shteteve Palë, veçanërisht duke shkëmbyer informacione për raste të veçanta bashkëpunimi.
Bashkëpunimi ndërmjet autoriteteve kompetente të Palëve do të kryhet përmes kërkesës për
ndihmë, për eliminimin e rreziqeve për rendin dhe sigurinë publike, me qëllim parandalimin dhe
zgjidhjen e krimeve, nëse kërkesa ose veprimi është në përputhje me ligjin kombëtar të shteteve
Palë dhe nuk është në juridiksionin e autoriteteve gjyqësore.
Autoritetet kompetente, në përputhje me legjislacionin përkatës kombëtar, do të bashkëpunojnë
në bazë të kësaj Marrëveshje, duke shkëmbyer gjithashtu informacione, veçanërisht për veprat
penale për të cilat rrethanat kërkojnë veprime të koordinuara, të sinkronizuara dhe në veçanti: mbi të dyshuarit ose autorët, mënyrën e kryerjes së krimeve, kohën, vendin dhe masat e ndërmarra për parandalimin e veprave penale, autorët dhe bashkëpunëtorët e tyre; mbi përvojat që i referohen shfaqjes së llojeve të reja të krimit; mbi operacionet ose aktet e ardhshme dhe rreziqet e mundshme të sigurisë;
4. Protokoll ndërmjet Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë – Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë – Administratës Doganore të Republikës së Maqedonisë së Veriut në lidhje me zbatimin e Marrëveshjes për njohjen e ndërsjellë të operatorëve ekonomik të autorizuar – autorizimet për sigurinë dhe mbrojtjen (OEAS), ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut
Objektivi i përgjithshëm i projekt-protokollit është përcaktimi i metodës së kryerjes së procesit të vleftësimit të njohjes së ndërsjellë mbi autorizimet për sigurinë dhe mbrojtjen (OEAS) ndërmjet Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe Republikës së Shqipërisë. Si edhe të rregullojë mënyrën e shkëmbimit të informacionit ndërmjet palëve, mënyrën se si do të kryhen proceset e vlerësimit, platformën që do të përdoret si dhe aspekte të tjera teknike.
Marrëveshja është nënshkruar në kuadër të procesit të harmonizimit me BE-në për nxitjen e njohjes së ndërsjellë të Programeve të OEAS, kontributit të lehtësimit të tregtisë në zhvillimin ekonomik, forcimit të marrëdhënieve tregtare-ekonomike ndërmjet vendeve, zbatimit të kërkesave të sigurisë në përputhje me standardet e njohura ndërkombëtarisht të sigurisë dhe pajtueshmërisë sipas “Kuadrit SAFE të Standardeve për Sigurimin dhe Lehtësimin e Tregtisë Globale”.
5. Memorandum Mirëkuptimi dhe bashkëpunimi në fushën e Financave Publike dhe Procesit të Aderimit në Bashkimin Evropian ndërmjet Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Financave të Republikës së Maqedonisë
Nisur nga miratimi i Kuadrit Negociues për Republikën e Shqipërisë dhe Republikën e Maqedonisë së Veriut nga ana e Këshillit më datë 18 korrik 2022, në përputhje me metodologjinë e rishikuar të zgjerimit dhe duke riafirmuar dhe forcuar marrëdhëniet dypalëshe dhe duke nxitur bashkëpunimin e vazhdueshëm në fushat me interes të ndërsjellë, veçanërisht në fushën e financave publike dhe procesin e anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Palët bashkëpunojnë në kryerjen e veprimtarive duke krijuar edhe grupe pune nëse konsiderohet e nevojshme të përbera sipas fushave të bashkëpunimit dhe në fushën e financave publike dhe procesin e anëtarësimit në BE.
Secila palë krijon një kuadër ligjor për zhvillimin, inkurajimin dhe nxitjen e bashkëpunimit dhe shkëmbimit të përvojave në fushat si, harmonizimi i legjislacionit kombëtar me legjislacionin e BE-së në fushën e financave publike; menaxhimi i investimeve publike; përmirësimi i procesit të planifikimit të buxhetit (vjetor dhe afatmesëm) dhe shmangien e detyrimeve të prapambetura; politikat tatimore, lufta kundër ekonomisë informale në tregun e punës dhe evazioni fiskal; auditimi i brendshëm, si dhe forcimi i sistemit të kontrollit të brendshëm në sektorin publik; reformat e menaxhimit të financave publike; mbrojtja e interesave financiare të BE-së ndërmjet institucioneve kombëtare që janë pika kontakti me Zyrën Evropiane Kundër Mashtrimit (OLAF); funksionimi i inspektimit financiar në të dyja vendet; vlerësimi dhe monitorimi i aspekteve fiskale të Projekteve të Partneritetit Publik Privat; qeverisja ekonomike, përgatitja e Programit të Reformës Ekonomike dhe mbajtja e dialogut ekonomik dhe financiar me BE-në; bashkëpunimi me institucionet financiare ndërkombëtare dhe kreditorët dypalësh; zbatimi i Sistemit Informativ të Menaxhimit të Integruar Financiar (IFMIS); përgatitja e një kuadri legjislativ për shkëmbimin automatik të informacionit, si dhe zbatimin e tij.
6. Programi për bashkëpunim ndërmjet Ministrisë së Arsimit dhe Sportit të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës së Republikës së Maqedonisë së Veriut në fushën e arsimit dhe shkencës për periudhën 2022-2025.
Program synon të zhvillojë dhe thellojë bashkëpunimin ekzistues në fushën e arsimit dhe kërkimit shkencor ndërmjet institucioneve të të dy vendeve.
Në bazë të reciprocitetit dhe në përputhje me fondet në dispozicion, Palët janë të gatshme të krijojnë forma të reja dhe të thellojnë bashkëpunimin ekzistues midis institucioneve të kërkimit shkencor dhe arsimit të lartë të të dy vendeve, nëpërmjet bashkëfinancimit të projekteve të përbashkëta kërkimore.
Ministritë e dy vende bashkëpunojnë drejtëpërdrejtë apo përmes institucioneve parauniversitare dhe sportive; mes Institucioneve të Arsimit të Lartë (IAL) të të dy vendeve në përputhje me nevojat dhe mundësitë e tyre financiare, si dhe do të krijojnë kushtet për vendosjen e bashkëpunimit mes Institucioneve të Arsimit të Lartë dhe kërkimit shkencor, përmes shkëmbit të ekspertëve dhe ofrimit të bursave universitare dhe pasuniversitare.
Programi përbëhet nga 13 (trembëdhjetë) nene dhe 2 (dy) shtojca, parashikohet të hyjë në fuqi ditën e nënshkrimit dhe të jetë i vlefshëm deri më 31 dhjetor 2026.
7. Memorandum bashkëpunimi ndërmjet Ministrisë së Arsimit dhe Sportit të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës të Republikës së Maqedonisë së Veriut mbi përdorimin gjuhës Shqipe standarte në RSH dhe RMV.
Nëpërmjet këtij Memorandumi synohet ruajtja, kujdesi dhe zhvillimi i gjuhës shqipe, kulturës dhe vlerave të përbashkëta, duke u nisur nga interesi dhe qëllimi i përbashkët për ruajtjen, kujdesin dhe zhvillimin e gjuhës dhe kulturës shqipe, për bashkëpunim mes Ministrisë së Arsimit dhe Sportit të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës së Republikës së Maqedonisë së Veriut.
– bashkëpunojnë duke organizuar veprimtari të përbashkëta lidhur me lekturën/redaktimin e gjuhës shqipe në Republikën e Shqipërisë dhe Republikën e Maqedonisë së Veriut duke pasur në fokus përdorimin e gjuhës shqipe standarde në fushën e arsimit, shëndetësisë, sistemit gjyqësor, medias, administratës publike dhe fusha të tjera me interes.
8. Memorandum bashkëpunimi ndërmjet Ministrisë së Arsimit dhe Sportit të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës të Republikës së Maqedonisë së Veriut për zbatimin e gjuhës së shenjave Shqipe në RSH dhe RMV
Nëpërmjet këtij Memorandumi synohet ruajtja, kujdesi dhe zhvillimi i gjuhës shqipe, kulturës dhe vlerave të përbashkëta, duke u nisur nga interesi dhe qëllimi i përbashkët për ruajtjen, kujdesin dhe zhvillimin e gjuhës dhe kulturës shqipe, për bashkëpunim mes Ministrisë së Arsimit dhe Sportit të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës së Republikës së Maqedonisë së Veriut.
– bashkëpunojnë për zbatimin e gjuhës së shenjave shqipe në Republikën e Shqipërisë dhe në Republikën e Maqedonisë së Veriut në fushën e arsimit, shëndetësisë, sistemit gjyqësor, medias, administratës publike dhe fusha të tjera me interes.
9. Memorandum bashkëpunimi për çështjen e integrimit në BE ndërmjet Zëvndëskryeministrit për Çështje Evropiane të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë Veriore dhe Ministrit të Shtetit dhe Kryenegociator i Republikës së Shqipërisë
Akti është përputhje me angazhimin e përbashkët për zhvillimin e mëtejshëm të fqinjësisë së mirë, miqësisë dhe bashkëpunimit midis dy vendeve dhe në vijim të vendimit të Komisionit Evropian për hapjen e negociatave të anëtarësimit të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë, si dhe duke marrë në konsideratë konkluzionet e Këshillit për procesin e zgjerimit dhe stabilizimit asociimit, (mars 2020) dhe Komunikata e Komisionit të miratuar nga Këshilli.
Në Memorandum palët angazhohen për të nxitur bashkëpunimin e ndërsjellë në fushën e integrimit evropian me qëllim përgatitjen e suksesshme për të dyja vendet për t’iu bashkuar Bashkimit Evropian si anëtarë të plotë si dhe për rritjen e ndërgjegjësimit të publikut për vlerat evropiane dhe euroatlantike si një interes i përbashkët në marrëdhëniet dypalëshe.
Memorandumi lind si nevojë forcimin e bashkëpunimit dhe shkëmbimit të eksperiencës midis dy vendeve me qëllim angazhimin e përbashkët për të nxitur bashkëpunimin e ndërsjellë në fushën e integrimit evropian me qëllim përgatitjen e suksesshme të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë për t’iu bashkuar Bashkimit Evropian si bashkëpunimin për të rritur e ndërgjegjësimin e publikut për vlerat evropiane dhe euroatlantike si interes i përbashkët në marrëdhëniet e tyre dypalëshe
10. Memorandum mirëkuptimi ndërmjet Ministrisë së Mbrojtjes së Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Mbrojtjes së Republikës së Maqedonisë së Veriut mbi bashkëpunim në fushën e mbrojtjes.
Përparësitë të cilat priten që ky Memorandum të japë për secilës palë, është mbështetja me bazë ligjore e bashkëpunimit të dy institucioneve. Kjo rrjedhimisht do të sjellë një bashkëpunimi i cili do të mbështetet në qëllimin e mirë të dy Ministrive të Mbrojtjes në secilën prej fushave të evidentuara për ndërveprim.
Nënshkrimi i këtij memorandumi mirëkuptimi është në përputhje me politikat e Ministrisë së Mbrojtjes në kuadër të anëtarësimit në NATO, si dhe në përputhje me programin për mbrojtjen dhe sigurinë kombëtare të qeverisë shqiptare.
Bashkëpunimi ndërmjet Palëve do të kryhet në fushat e mëposhtme ushtarake ose të mbrojtjes si:
– Politikat e mbrojtjes dhe e sigurisë;
– Mbrojtjes dhe ndërtimit të kuadrit ligjor; Arsimit Ushtarak;
– Trajnimit të personelit ushtarak dhe civil;
– Stërvitjet ushtarake, Inteligjencës / Zbulimit, Mbrojtjes kibernetike; Menaxhimit të krizave;
– Mbështetjes ndërkombëtare të paqes dhe operacionet humanitare;
– Emergjencat Civile; Logjistikës; Industrisë së Mbrojtjes;
– Menaxhimit dhe modernizimit të armatimit dhe infrastrukturës ushtarake; Zhvillimit të sistemeve të komunikimit dhe informacionit;
– Shkencës dhe kërkimet në fushën e mbrojtjes;
– Bashkëpunimit teknik ushtarak;
– Mjekësia ushtarake; Marrëdhëniet me publikun;
– Çështjet juridike në fushën e mbrojtjes dhe Fusha të tjera me interes të ndërsjellë të dakordësuara paraprakisht ndërmjet Palëve.
11. Memorandumi bashkëpunimi ndërmjet Ministrisë për Evropën dhe Punët e Jashtme të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Jashtme të Republikës së Maqedonisë së Veriut për bashkëpunim në fushën e digjitalizimit të shërbimeve konsullore.
Memorandumi synon të nxisë bashkëpunim ndërmjet Ministrive të Punëve të Jashtme të dy vendeve në fushën e digjitalizimit të shërbimeve konsullore në përputhje e zbatim të legjislacionit të brendshëm të secilës palë e po ashtu edhe atij ndërkombëtar.
Ministritë e Punëve të Jashtme të të dy vendeve, angazhohen të shkëmbejnë praktikat, eksperiencat dhe modelet më të mira në këtë fushë, me organizimin e aktiviteteve në nivel ekspertësh dhe zyrtarësh, fizikisht ose online, me fokus arritjen e standardizimit të shërbimeve konsullore digjitale të dy vendeve.
Me nënshkrimin e këtij Memorandumi, si dhe inicimit të një seri aktivitetesh të përbashkëta në fushën në fjalë, pritet që palët të shkëmbejnë e përfitojnë nga përvoja e tyre, të përforcojnë bashkëpunimin dypalësh e rrjedhimisht shtetasit e të dy vendeve që jetojnë jashtë, do të mund të përfitojnë lehtësira në marrjen e shërbimeve konsullore.
12. Memorandum të mirëkuptimit ndërmjet Ministrisë së Evropës dhe Punëve të Jashtme të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Punëve të Jashtme të Republikës së Maqedonisë së Veriut për bashkëpunim në fushën e trajnimeve diplomatike.
Memorandumi synon forcimin e bashkëpunimit ndërmjet Ministrive të Punëve të Jashtme të të dy vendeve në fushën e trajnimeve diplomatike, me impakt të drejtpërdejt në ofrimin e qasjeve diplomatike në interes të forcimit të marrëdhënieve dypalëshe, ato në rrafsh rajonal si dhe në kuadër të integrimeve euro-atlantike,
About Author
